ေငြရာသီ

[1]
ေငြရာသီ
မိုးျမင့္ေအာင္
အားလံုးနည္းအမ်ဳိးမ်ဳိးနဲ ့ယူေနၾကတဲ့အထဲမွာ ကိုယ္လည္းက်န္မေနခဲ့ဖို ့အတြက္
အေမရိကန္ေရာက္ျမန္မာ အလုပ္သမားမ်ားကို ေငြယူပံုနည္းမ်ားကို စံနစ္တက်ေလးျဖစ္ေအာင္
သိသေလာက္ကို အပိုင္းခဲြျပီး ေဖာ္ျပသြားပါမယ္။
လာေတာ့မဲ့ ၆ပတ္ဟာ
အေမရိကန္မွာ လုပ္ထားသမွ်၊
ရထားသမွ်၊ အစိုးရကို
ေပးေဆာင္ထားသမွ် အခြန္ေငြမ်ားကို၊
ျပန္လည္ရရွိဖို ့
၁ႏွစ္ေက်ာ္ၾကာေစာင့္လာခဲ့ရတဲ့
ျမန္မာမ်ားအဖို ့
ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ေတြတဖြားဖြား
ေလာဘေတြ
အားက်မခံအျပိဳင္တတ္ၾကေတာ့မယ့္
ကာလတခုဆိုလည္းမမွားပါ။
တေယာက္နဲ ့တေယာက္စံုစမ္းၾကမယ္
ျပီးခဲ့ႏွစ္ကေဆာင္ထားတဲ့
အခြန္ဘယ္ေလာက္ျပန္ရသလဲ၊
ကေလးဘယ္ႏွစ္ေယာက္ထည့္
ကလိန္းလည္း၊ ေအးဟယ္..ဒီႏွစ္ေတာ့
ငါေရာ ငါ့ေယာက်္ားပါ အလုပ္
လုပ္ေတာ့ ကေလး ၁ေယာက္
တည္းနဲ ့ကလိန္းရင္ ျပန္မွရပါ့မလား
မသိဘူး...အစရွိသျဖင့္ေပါ့ေလ.....
[2]
တခ်ဳိ ့က်ျပန္ေတာ့လည္း ၁ႏွစ္လံုး အလုပ္မလုပ္ရလို ့၊
ႏွစ္အကုန္မွာ သူမ်ားေတြရဖို ့ေငြတြက္ေနခ်ိန္မွာ
အၾကံမရျဖစ္ေနၾကသူမ်ားလည္းရွိသည္။
ျမန္မာအမ်ားစုအဖို ့ဒီရာသီမွာ ျပန္ေပးရဖို ့ထက္၊ ျပန္ရဖို ့
အတြက္ေျခခ်င္းလိမ္ေနၾကသည္။ ဘယ္သူ ့ဆီကို
(Tax Preparer)သြားရင္ ေငြပိုရမယ္၊ ဘယ္သူ ့ဆီကိုသြား
ရင္ေတာ့ ေငြေတာ့ပိုေပးရတယ္၊ ဒါေပမဲ့ အမ်ားၾကီးျပန္ရ
တယ္၊ သိသေလာက္မွတ္သေလာက္ေလးေတြန ့ဲမ်ားမ်ား
ျပန္ရမဲ့နည္းလမ္းေတြကို စံုစမ္းၾကသည္။ ေနာက္ဆံုး
အၾကံကုန္ေတာ့ ေမာင္ထံု အခ်ဳပ္ေရာက္ၾကဆိုသလို
ဒုကၡေတြတေပ်ာ္ၾကီးႏွင့္ အစိုးရက ေလ်ာ္ေၾကးျပန္
ေတာင္းတာခံၾကရ၊ ၂ႏွစ္က ၅ႏွစ္အထိ အခြန္ေဆာင္ေငြ
ျပန္ရျခင္း အပိတ္ခံၾကရတဲ့ အျဖစ္မ်ဳိးကိုလည္း ဒီရာသီမွာ
ဒုနဲ ့ေဒးေတြ ့ရတာအေမာ။
သူ ့ကေလးေတြကို ငါ့ထဲမွာယူကလိန္း၊ ငါ့ကေလး
ေတြကို သူ ့အထဲမွာ ေပးကလိန္း၊ ကေလးေမွာင္ခို
အေရာင္အဝယ္မ်ား၊ ထိုင္းတို ့၊ မေလးရွားတို ့ကိုေက်ာ္ျပီး
အေမရိကန္မွာလာေရာက္အလုပ္ျဖစ္တဲ့ ရာသီလည္း
ျဖစ္သည္။ အမ်ားစုက အဂၤလိပ္စာမတတ္၊အဂၤလိပ္စကား
မတတ္၊ ပညာေရးနဲ ့အလွမ္းေဝး၊ ေလ့လာမႈနဲ ့အလွမ္း
ေဝး၊ ရရာအလုပ္လုပ္ၾကရသူမ်ားဆိုေတာ့လည္း၊ ဥပေဒ
ေတြ၊ တရားဝင္တာ မဝင္တာေတြဘာမွမစဥ္းစားအား၊
ေလာေလာဆယ္မ်ားမ်ားျပန္ရဖို ့၊ ရတဲ့ေငြနဲ ့စက္ႏႈိးရင္
အခ်ိန္မေရြး ေမာင္းထြက္ျပီး အလုပ္သြားလို ့ရတဲ့ကား
ဝယ္ဖို ့၊ ျမန္မာျပည္မွာ က်န္ခဲ့တဲ ့မိဘ၊ ညီအကိုေမာင္ႏွမ
ေတြကို အကူေငြေလးထည့္ဖို ့အတြက္ လာမဲ့ေဘးကိုေျပး
ေတြ ့ၾကသူမ်ားလည္းရွိသည္။
အဆန္းၾကီးေတာ့လည္းမဟုတ္ပါ။ အလကားရမဲ့
ေငြ၊ ရမဲ့ေငြကလည္းက်ပ္ေငြဟုတ္.. ေဒၚလာ..၊
ဒီလိုမရွိဆင္းရဲသားေတြပဲ ဒီေရာဂါျဖစ္တာ လားဆို ေတာ့
အဲ့လိုလည္းမဟုတ္ပါ။
အေမရိကန္မွာအၾကီးအက်ယ္ခ်မ္းသာၾကတဲ့
ဘဏ္သူေဌးမ်ား၊ လုပ္ငန္းပိုင္ရွင္ၾကီးမ်ား၊ ကုမၼဏီအရာရွိ
ၾကီးမ်ားေတြလည္း ဒီလိုပဲျဖစ္ၾကသည္။
တကယ့္ထိတ္ထိတ္ၾကဲ
စာရင္းကိုင္ပညာရွင္မ်ားကိုႏွစ္စဥ္ေဒၚလာသိန္းနဲ ့ခ်ီျပီး၊
မေပးသင့္တာေတြကို ျပန္ရေအာင္၊နည္းနည္းေပးရမဲ့ဟာ
ေတြကိုေလ်ာ္ျပစ္ေအာင္၊ မ်ားမ်ားေပးရမဲ့ ဟာေတြကို
နည္းနည္းပဲေပးရေအာင္၊ လံုးဝမေပးရေအာင္
အတြက္နည္းလမ္းေပါင္းစံုအသံုးျပဳျပီးလုပ္ေဆာင္ဖို ့ငွား
ရမ္းၾကရတာပဲမဟုတ္လား။ ဒီလို သိတတ္နားလည္သူ
မ်ားကို ငွားရမ္းလုပ္ႏိုင္ၾကသူမ်ားေတာင္အစား မေတာ္
တလုတ္ဆိုသလို ေျခေခ်ာ္လဲက်ရေသးရင္ မရွိဆင္းရဲ
သားျမန္မာမ်ားအဖို ့အခုလိုျပႆနာေတြျဖစ္ၾကတာကို
ခႊင့္လႊတ္လို ့ေတာ့ရသည္။
သို ့ေသာ္အေကာင္းဆံုးက တရားဥပေဒနည္း
လမ္းတက်လုပ္ေဆာင္ႏိုင္ရင္၊ လုပ္ေဆာင္တတ္ရင္
ေတာ့လည္းအေကာင္းဆံုးျဖစ္သည္။ စည္းမ်ဥ္းစည္း
ကမ္းေလးေတြကိုနားလည္ထားမယ္၊ စည္းမ်ဥ္းစည္း
ကမ္းေလးေတြတည္းကပဲ ကိုယ္မဆံုးရႈံးသင့္တဲ့ အခြင့္
အလမ္းေတြမဆံုးရႈံးေအာင္၊ ရသင့္ရထိုက္တာေတြကို
အျပည့္ရေအာင္လုပ္မယ္ဆိုရင္ပဲ ဒီႏွစ္ေငြရာသီမွာ
အိမ္ေထာင္သည္ျမန္မာေတြျပန္ရမဲ ့ေငြဟာမနည္းပါဘူး။
အဓိကမသိမျဖစ္သိထားရမဲ့အခ်က္၂ခ်က္ရွိပါတယ္...
Deduction ကိုယ္ေပးေဆာင္ရမဲ့ အခြန္ေငြပမာဏ
Taxable income ကိုေလ်ာ ့နည္းသြားေစတဲ့
ေပးေဆာင္ရမဲ့အခြန္ေငြထဲကႏႈတ္ယူႏိုင္တဲ့ သံုးစြဲခြင့္ရွိ
တဲ့အရာေတြကဘာေတြလည္းဆိုတာနဲ ့၊
ျပန္လည္ရရွိမဲ့ေငြ Tax Credit ဘယ္လိုကြာျခားသလဲဆို
[3]
တာေလာက္ကိုသိရွိထားမယ္ဆိုရင္ပဲ
အလုပ္ျဖစ္သည္။
ဥပမာအားျဖင့္...
Child Tax Credit (ကေလးရွိတဲ့
မိဘေတြကို ၁ ေယာက္ကို
၁ေထာင္ႏႈန္းနဲ ့ေပးတဲ့ေငြ)၊
Earned Income Credit [EIC}
(အလုပ္ဝင္ေငြနည္းနည္းပဲရရွိတဲ့သူ
မ်ားကိုအစိုးရကျပန္လည္ကူညီတဲ့ေငြ၊
အျမင့္ဆံုး
ေဒၚလာ၂၀၀၀ေက်ာ္ရရွိမွာျဖစ္ပါတယ္)
နဲ ့...
Child & Dependent Care Credit
ကေလးနဲ ့
မွီခိုသူမ်ားအတြက္ကုန္က်စားရိတ္အ
တြက္ ကူညီေပးတဲ့ေငြ)
Education Credits-HOPE
Credits
ပညာေရးအတြအကူအညီအေထာက္
အပံ့ေပးတဲ့ေငြ၊
Education Credits- Lifetime
Learning Credit (LLC)
(မိမိလက္ရွိလုပ္ေနတဲ့အလုပ္အတြက္
လိုအပ္တဲ့ အတတ္ပညာနဲ ့အရည္အ
ခ်င္းတိုးျမင့္ဖို ့အတြက္ ေက်ာင္းတတ္
လို ့ကုန္က်တဲ့ေငြ)
Adoption Credit
(ကေလးေမြးစားလို ့ကုန္က်တဲ့ေငြ)
Residential Energy Tax Credits
(စြမ္းအင္ေခြ်တာေအာင္သံုးစြဲရင္ျပန္
လည္ရရွိမဲ့ေငြ...)တို ့
အသံုးျပဳပံုျခင္းမတူပါဘူး။
တခုခ်င္းဆီမွာေဆာင္ရန္ ေရွာင္ရန္
ေတြရွိသလို၊ အကန္ ့အသတ္ေတြ
လည္းအမ်ားၾကီးရွိပါတယ္။
အခုရွင္းျပတဲ့ေနရာကအဆင့္
အမ်ားၾကီးေက်ာ္သြားပါျပီ။ အခြန္ေငြ
မ်ားမ်ားျပန္လည္ရရွိဖို ့ဘယ္လိုလုပ္
ရမလဲဆိုတဲ့နည္းလမ္းနဲ ့စည္းကမ္း
ေတြကို အမွတ္စဥ္ထိုးျပီး ရွင္းျပတာ
ထက္ စာေရးေနတာက ပိုမ်ားေနတဲ့
အတြက္ ေနာက္အပတ္မွပဲ ဘယ္လို
လုပ္ရမလဲ၊ ဘာေတြလိုလဲ၊ စည္းကမ္း
နဲ ့နည္းလမ္းေတြ၊ ေဆာင္ရေရွာင္ရန္
ေတြကို အေသးစိတ္ဆက္လက္ေဖာ္
ျပသြားပါ့မယ္။
ေလးစားလ်က္